درک گفتار از یک سو نیازمند توانایی شنوایی برای شنیدن سیگنال گفتاری و از سوی دیگر، نیازمند توانایی شناختی برای ارتباط دادن این اطلاعات با دانش موجود ذخیره شده در حافظه بلند مدت معنایی است. در میان پردازش های شناختی، حافظه فعال (working memory) نقش اصلی را در پردازش اطلاعات انسان بر عهده دارد. حافظه فعال، دستگاهی با ظرفیت محدود می باشد که قادر به ذخیره و دستکاری اطلاعات به طور همزمان برای یک دوره کوتاه زمانی است. این نوع حافظه، به عنوان رابط اولیه بین ورودی حسی و فرآیندها و دانش ذخیره شده در حافظه بلند مدت عمل می کند.

نقص شنوایی، بخصوص در دوران حساس زبان آموزی منجر به بروز اختلالاتی در پردازش و در نتیجه حافظه فعال شنوایی می شود. در کودکان کم شنوا، برقراری ارتباط شفاهی مستلزم استفاده بیشتر از منابع شناختی در دسترس است. در نتیجه، ظرفیت ذخیره شناختی کاهش می یابد و منابع کم تری برای پردازش های سطوح بالایی گفتار در اختیار فرد قرار می گیرد. به علاوه، ورودی شنوایی تضعیف یافته ناشی از محرومیت شنوایی، به کاهش کیفیت بازنمایی شناختی درونی اطلاعات واجی در حافظه کوتاه مدت منجر می گردد. این مشکلات، نقایصی در مهارت های زبانی، خواندن، نوشتن و یادگیری کودکان کم شنوا را به همراه خواهد داشت. بنابراین، به منظور پیشگیری از مشکلات ارتباطی و آموزشی در کودکان کم شنوا، ضروری است عملکردهای شناختی از جمله حافظه فعال در این کودکان مورد ارزیابی و توانبخشی قرار گیرند.